فعالیت 4 فصل دوم زیست دهم تجربی
اثر آمیلاز بزاق بر نشاسته
مواد و وسایل لازم: یک گرم نشاسته، محلول لوگول، آب، 3 لولۀ آزمایش، سه ظرف شیشۀی با حجم 150 ،100 و 50 میلی لیتر، دماسنج، شعله گاز آزمایشگاه، توری و سه پایه
روش کار
1. یکی از افراد گروه، دهان خود را با سه مرتبه آب بشوید و سپس بزاق خود را درون ظرف شیشه‌ای تمیزی بریزد.
2. در یک ظرف شیشه‌ای 150 میلی لیتری، یک گرم نشاسته بریزید و به آن 100 میلی لیتر آب اضافه کنید.
3. سه لولۀ آزمایش تمیز بردارید و شماره گذاری کنید.
4. در لولۀ آزمایش شمارۀ 1 دو میلی لیتر از محلول نشاسته و در لولۀ آزمایش شمارۀ 2 یک میلی لیتر بزاق بریزید؛ سپس به محتویات هر لوله یک قطره لوگول بیفزایید.
5. در لولۀ آزمایش شمارۀ 3 دو میلی لیتر محلول نشاسته و دو میلی لیتر بزاق و یک قطره لوگول بریزید.
6. هر سه لولۀ آزمایش را با استفاده از حمام آب گرم، در دمای 37 درجه قرار دهید.
تغییرات را مشاهده و یادداشت کنید.
علت تغییراتی را که مشاهده کردید، توضیح دهید.
پاسخ تشریحی و گام‌به‌گام فعالیت 4 فصل دوم زیست دهم تجربی [صفحه 24]
ابتدا سه لولۀ آزمایش را بر اساس دستورالعمل پر کرده و هر لوله را با محلول‌های مورد نظر ترکیب کنید.
لولۀ آزمایش شمارۀ 1 حاوی محلول نشاسته و لوگول باید تغییر رنگی به آبی-سیاه نشان دهد، که نشان‌دهندۀ حضور نشاسته است.
در لولۀ شمارۀ 2 با توجه به وجود بزاق و محلول لوگول، ممکن است تغییر رنگ به زرد یا قهوه‌ای روشن دیده شود، که نشان‌دهنده شروع فرآیند تجزیۀ نشاسته توسط آمیلاز می‌باشد.
لولۀ شمارۀ 3 که ترکیبی از محلول نشاسته، بزاق و لوگول است، نیز باید تغییرات رنگی مشابه شماریۀ 2 نشان دهد، و کاهش تیرگی رنگ به علت تجزیۀ بیشتر نشاسته به مالتوز توسط آمیلاز بزاق رخ خواهد داد.
**نکته علمی:** وظیفۀ آنزیم آمیلاز، شکست نشاسته به واحدهای کوچکتر قندی مانند مالتوز است که باعث کاهش شدت رنگ در حضور لوگول خواهد شد.
